Miasteczko (ok. 3,5 tys. mieszkańców) w Czechach, u źródeł Bobru, na południowo-wschodnim krańcu pasma Karkonoszy. Pierwsza wieś w tym miejscu, powstała w 1 połowie XIV stulecia jako osada służebna zamku Scheczler (wzmiankowany w roku 1334, przypuszczalnie o 100 lat starszy), została zniszczona podczas wojen husyckich. W 1 połowie XVI wieku pod zamkiem ponownie założono miasteczko Bernstadt, które stało się częścią zaclerskich dóbr Krzysztofa z Gendorfu. W 1628 roku przez Żaclerz uciekał z Czech do Polski członek wspólnoty braci czeskich filozof Jan Amos Komensky, który wykładał następnie przez blisko 30 lat w gimnazjum w Lesznie, pod protekcją rodu Leszczyńskich. Od 2 połowy XVI wieku Żaclerz związany jest z górnictwem węgla kamiennego, wtedy bowiem znaleziono w okolicy złoża tego surowca. Jednak jeszcze 2-giej połowie XVIII wieku tak opisywał miejscowość Adolf von Gersdorf jadący od strony wsi Babi i grzbietu Rychorów: “Wysoko położony Žacléř z jeszcze wyżej położonym pałacem i piętrzącymi się w głębi po lewej górami prezentował się ślicznie. (…) Žacléř był licho pobudowanym miasteczkiem na południowo-wschodnim zboczu góry. Narzekano tu na marne zbiory oziminy i jarego i na dwukrotne już w tym roku gradobicie. Chcieliśmy tu dziś zostać i bardzo bym sobie życzył móc ujrzeć wspaniały widok z pałacu albo któregoś z pobliskich wzniesień”.
Żaclerz – barokowa kolumna wotywna
Rozkwit górnictwa węgla nastąpił pod koniec XVIII i w XIX stuleciu. W roku 1863 w żaclerskich kopalniach pracowało ok. 800 górników. W roku 1882 do Żaclerza doprowadzono linię kolejową z Kralovca w pobliżu ówczesnej granicy z Niemcami. W 2 połowie XIX wieku miasto przejęło nazwę od zamku. Powstawała typowa zabudowa przemysłowa (np. mieszkalne osiedle górnicze przy wjeździe od strony Kralovca). Eksploatacja złoż węgla zakończyła się z końcem roku 1992. Obecnie w części kopalni Jan Sverma (na południe od szosy Kralovec – Żaclerz) urządzono trasę turystyczną, a potężne hałdy poddano rekultywacji (na ukończeniu). Planuje się tu utworzenie ośrodka sportowego lub narciarskiego.
Żaclerz – rynek
W najwyższej części miasteczka znajduje się ryneczek z ładnymi barokowymi i klasycystycznymi kamieniczkami z XVIII wieku oraz budynkiem ratusza z ok. 1800 roku. W centrum stoi barokowa wotywna kolumna maryjna. Powyżej rynku, na wzgórzu, którego zboczami prowadzą niebieski i żółty szlak turystyczny w Rychory, stoi gmach dawnego zamku Scheczler wzniesiony w stylu renesansowym w 2 połowie XVI wieku, obecnie własność prywatna.
Żaclerz – budynek ratusza
KAMERA – SPRAWDŹ POZYCJĘ ŻACLERZ
PROPOZYCJE WYCIECZEK