Raci udoli (Raczy Wąwóz – 340) – znaki zielone – Czarcia Ambona (440) – znaki czerwone – Kasztanowa Aleja (450) – znaki niebieskie – Buk (570) – znaki żółte – Rówień (740) – znaki czerwone – Hraniczki (700) – znaki czerwone – Kasztanowa Aleja – znaki niebieskie – Raci udoli. 19 km. Suma podejść: 450 metrów.
Auto zostawiamy na parkingu u wylotu Raczej Doliny (Raci udoli) naprzeciwko drewnianej wiaty z paleniskami i ławeczkami (poniżej w studzience punkt poboru wody). Aby tu dojechać i nie kluczyć przez Javornik należy z jego obwodnicy skręcić na Horni Fort, w wiosce w prawo i po ok. 1,5 km z szosy do Jawornika w wąską szosę prowadzącą do Raczego Wąwozu, przy której znajduje się zachęcająca tablica “Konec sveta”. Odnajdujemy przy parkingu szlak niebieski i idziemy nim kawałek asfaltem do grupy zabudowań, w których wyróżnia się przygotowywany chyba do restauracji budynek dawnej tanc-budy, po czesku Tanczirny. Gospodę z salą taneczną wybudowano w latach 1905-06 z inicjatywy arcybiskupa wrocławskiego Jerzego Koppa, któremu zawdzięczamy także np. kamienną chatę Jirzego na Szeraku. TanczIrna była do drugiej wojny światowej bardzo popularna, potem położona w bliskości “przyjaznej” granicy z PRL została zamknięta i stopniowo niszczała.
Racza Dolina – wylot przy parkingu
Przy położonym naprzeciwko Tanczirnej domu należy uważać, gdyż w prawo, na stok odbija szlak zielony, którym się kierujemy. Szlak ów podchodzi szeregiem zakosów przez gęste zadrzewienie na zboczu Raczej Doliny na zarośnięty występ skalny z pierwszą z Czarcich Ambon. Druga, znacznie bardziej okazała znajduje się ok. 50 metrów dalej.
Przy Czarcich Ambonach
Za drewnianą altaną stojącą ponad skałkami wychodzimy na szlak czerwony z Jawornika i kierujemy się nim stokówką w lewo
Po kilkuset metrach szlak odbija w lewo, w wąską dróżkę schodzącą na niewielkie siodełko. Przed nami, na spłaszczonym szczycie wzgórza rozłożyły się ruiny zamku Rychleby.
Szlak przecina teren ruin i rozpoczyna zejście w Raczą Dolinę, obchodząc skalne występy po lewej.
Skały pod zamkiem Rychleby
W dolinie napotykamy znaki niebieskie – oba szlaki prowadzą łagodnie asfaltową drogą w górę doliny, mijając skalne ścianki po obu stronach.
W Raczym Wąwozie
Gdy skałki się kończą szlak czerwony odbija w lewo, na stok górski, my zaś kontynuujemy wędrówkę prosto, przez bór, wzdłuż potoku.
Racza Dolina – rejon rozejścia się szlaków
Kiedy wędrówka robi się już monotonna docieramy do ociosanego buka przy mostku na strumieniu. Tutaj należy skręcić w lewo, przez gęsty las na szlak żółty.
Szlak niebieski w Raczej Dolinie
Dociera on do stokówki powyżej i wznosi się nią do krzyżówki duktów pod Hranicznym Wierchem. Tu skręca w lewo i przez rzednący las dochodzi do szerokiego traktu obiegającego od północy masyw Czernika (826 m n.p.m.). Należy uważać na znaki, gdyż schodzą one zaraz ze wspomnianego traktu w prawo, w wąską ścieżkę przez ciemny świerkowy bór. Nieco klucząc osiągamy podszczytowe spłaszczenie Równi (778 m n.p.m.) – tylko po to by skręcić w prawo i rozpocząć zejście do trawersującej szczyt od wschodu gruntowej drogi, którą prowadzi szlak czerwony.
Ok. 300 metrów na prawo od tego miejsca otwierają się malownicze łąki na terenie dawnego osiedla Hraniczky. Ciągną się one aż pod graniczną Przełęcz Gierałtowską, roztaczając widoki na Góry Złote i Bialskie w głębi.
Po odpoczynku na rozległych łąkach wracamy za szlakiem czerwonym w stronę Javornika, przekraczając grzbiet Równi i wychodząc na kolejny pas łąk nad osiedlem Nove Vilemovice.
Wśród zabudowań szlak czerwony skręca w lewo, na zajęte przez łąki ramię wychodzące na północ od Równi.
Nad Nowymi Wilemowicami
Mijamy kolejne pastwiska i wychodzimy na odkryty grzbiet z widokami na Góry Złote – od Czernika przez Kobylą Kopę, zwaną przez Czechów Koniczkiem, po Borówkową.
Widok na Góry Złote / Rówień
Szlak wiedzie teraz w prawo, mijając przydrożną kapliczkę..
Wreszcie droga obniża się na rozległe siodło z krzyżem na rozstaju.
Podchodzimy nieco, cały czas wzdłuż grzbietu na kolejne siodełko z kapliczką i krzyżem poniżej, po to by rozpocząć zejście, obok ukrytej w lesie kaplicy, do osiedla Czerveny Dul.
Szlak czerwony nad Czerwonym Dołem
Wśród domów osiedla należy uważać na znaki czerwone – skręcają one bowiem od głównej drogi w lewo, przez teren sąsiedniej posesji i prowadzą prosto przez łąkę niewyraźną ścieżką do położonego na wprost lasu.
Kaplica i krzyż przydrożny nad Czerwonym Dołem
Przekraczamy pas lasu i wychodzimy na kolejne łąki, na których szlak skręca w lewo, rozpoczynając zejście przez las do Raczej Doliny.
Z powrotem w Raczej Dolinie
Na dnie wąwozu napotykamy znajome znaki niebieskie i idziemy nimi w prawo około kilometr, powtarzając część poprzedniej trasy.
W Raczym Wąwozie
Gdy szlak czerwony i niebieski się rozdzielają, kontynuujemy z tym drugim wędrówkę w dół doliny, wchodząc na teren rezerwatu Raci udoli.
Rezerwat Raci udoli
Mijamy najbardziej stromą część wąwozu – ściany skalne, tworzące gdzieniegdzie efektowne słupy.
Skały nad Raczym potokiem
Asfaltowa droga, lekko się obniżając, okrąża podnóża Czarcich Ambon. Następnie dość niespodziewanie wychodzi z lasu, tuż przy zabudowaniach Tanczirny, niedaleko parkingu, gdzie zaczynaliśmy wycieczkę.
Skały przy wylocie Raczej Doliny