Wałbrzych Dolina Szwajcarska (530 m) – znaki niebieskie – Przeł. Kozia (653 m) – bez znaków i znaki czerwone – Borowa (853 m) – znaki czarne – Rozdroże pod Rybnickim Grzbietem (675 m) – znaki niebieskie – Przeł. Kozia – znaki czerwone – Rozdroże pod Dłużyną (620) – znaki zielone – Wałbrzych Podgórze (480 m) – bez znaków – Wałbrzych Dolina Szwajcarska. Długość: 12 km. Suma podejść: 600 metrów.
Samochód można zostawić przy ul. Świdnickiej, w rejonie siodła między Niedźwiadkami (629 m n.p.m.) a kulminacją w pn. ramieniu Wołowca (664 m n.p.m.), w tzw. Dolinie Szwajcarskiej, powstałym w XVII stuleciu osiedlu Wałbrzycha. Prowadzi tędy szlak niebieski, który wspina się po schodkach, mija ogródki działkowe i stromo podchodzi do granicy lasu, powyżej której natrafia na stokówkę wiodącą w prawo, trawersem do znaczonej okazałymi bukami Przełęczy Szybkiej. Prosto w dół prowadzi stąd szlak czarny, my kierujemy się w prawo, podchodząc nieznacznie grzbietem Dłużyny (685 m n.p.m.).
Dolina Szwajcarska / Podejście na Dłużynę
Szlak porasta gęsta buczyna, niemniej od później jesieni do wczesnej wiosny przed nami zamajaczą szpiczaste, kolejne kulminacje Wołowca. Pierwszą z nich za Dłużyną jest Mały Kozioł zwany też Małym Wołowcem (720 m n.p.m.). Epitet “mały” oznacza w tym wypadku że drapiemy się na niego krótko, co nie znaczy że nie stromo.
Na Małym Koźle
Za Małym Wołowcem i płytkim siodłem w grzbiecie czeka nas gramolenie się na Wołowiec właściwy. Bukowy krajobraz urozmaicają nieco pojedyncze skałki. Na wschodnich zboczach otwierają się wylesienia z widokami na Masyw Ślęży, Góry Czarne i Góry Sowie.
Ślęża spod Wołowca / Klasztorzysko ze zboczy Wołowca
Widok spod Wołowca na Góry Sowie
Największa grzęda z czerwonawych porfirów zdobi główną kulminację Wołowca, skąd otwiera się fragmentaryczny widok na Góry Kamienne – przy dobrej widzialności oczywiście.
Podejście na Wołowiec / Na Wołowcu
Szlak okrąża wspomnianą szczytową skałkę i rozpoczyna zejście na płytszą tym razem przełączkę, która oddziela Wołowiec od niewiele niższego Kozła (774 m n.p.m.)
Zejście z Wołowca
Z Kozła znaki niebieskie prowadzą w typowo wałbrzyski sposób stromo w dół, na położoną o ponad 100 metrów niżej Przeł. Kozią (653 m n.p.m.), gdzie znajdują się rozwidlenia dróg leśnych i węzeł tras. Ładnie stąd prezentuje się bliźniacza do Borowej Sucha (775 m n.p.m.)
Rejon Przeł. Koziej – widok na G. Sowie / Rejon Przeł. Koziej – Borowa
Obok tras rowerowych oraz zbiegają się tu znajome już znaki czarne z Przeł. Szybkiej, czerwone z rozdroża pod Dłużyną na Borową oraz znaki żółte z Wałbrzycha Podgórza przez Zamkową Górę, prowadzące dalej do Jedliny-Zdroju.
Rejon Przeł. Koziej – widok na Wołowiec / Widok na Suchą
Z przełęczy na wyrastającą nad nią 200 metrów wyżej od południa Borową prowadzą trzy trasy. Najkrótsza, “na krechę”, o długości niecałego kilometra, przypomina północny stok niedalekiego Waligóry. Najbardziej łagodnie szczyt prezentuje się od Rybnicy Leśnej, kierując się z przełęczy leśnym, nieznakowanym duktem w prawo wyjdziemy właśnie na ten skłon, na który przewija się szlak czerwony z Wałbrzycha Podgórza.
Nad Przeł. Kozią, w tle Kozioł z Wołowcem / Dukt wokół Borowej
Powyższe nie oznacza oczywiście że 200 metry przewyższenia znikają – jedynie rozkładają się na odcinku ok. 2 km. Stromo jest jedynie miejscami, przed wyjściem na szczytowe spłaszczenie Borowej, a w wynagradza to krajobraz świerkowego boru.
Bór zimowy na Borowej
Na kulminacji Borowej postawiono na jesieni 2017 roku ażurową, metalową wieżę widokową oraz drewnianą wiatę. Wieża niewiele wystaje ponad drzewa ale oferuje interesujące widoki – od Ślęży, przez Góry Sowie, fragment Wysokiego Jesionika, Masyw Śnieżnika, Góry Orlickie i Kamienne po Karkonosze, Rudawy Janowickie i masyw Chełmca z Trójgarbem. Panoramę można zobaczyć w odsyłaczu powyżej.
Na szczycie Borowej
Na wieży widokowej na Borowej / Zbliżenie na Karkonosze, bliżej Dzikowiec Wielki
Z Borowej schodzimy za znakami czarnymi na południe. Przez krótki odcinek prowadzą one wraz ze szlakiem czerwonym, po czym odbijają w prawo, rozpoczynając zdecydowane zejście. Osiągamy skraj zarastającego wylesienia z ładną panoramą Gór Kamiennych rejonu Rybnicy Leśnej oraz Karkonoszy.
Przecinka pod Borową: Suchawa, Kostrzyna, Włostowa, Bukowiec / Stożek Wielki, Lesista Wielka i Karkonosze
Pasmo Lesistej na tle Karkonoszy / Dzikowiec Wielki i Karkonosze
Już łagodniej szlak sprowadza do szerokiej drzewostrady biegnącej od Rybnickiego Grzbietu, gdzie zostawiamy odbijający w prawo szlak czarny i wybieramy niebieski.
Widoki na Góry Kamienne: rejon Waligóry / Góry Suche i Lesista
Zejście z Borowej na siodło pod Rybnickim Grzbietem
Łagodnie idziemy za znakami niebieskimi w lewo, okrążając Borową i przez Przełęcz pod Borową (675 m n.p.m.), wracając na Przełęcz Kozią. W powrotną drogę do Wałbrzycha udamy się wygodnym szlakiem czerwonym, trawersującym od zachodu trzy kulminacje Wołowca.
Skalne grzędy pod Borową / Kozioł i Wołowiec znad Przeł. Koziej
Wiedzie on miejscami popod efektownymi zerwami skalnymi. Na zachodnim stoku Kozła otwiera się ponadto przecinka z ładną panoramą stożka Zamkowej Góry, Pasma Lesistej Wlk., Podgórza, Chełmca oraz Rudaw Janowickich i Karkonoszy przy dobrej widzialności w oddali.
Na trawersie Kozła / Chełmiec z trawersu Kozła
Dzikowiec i Karkonosze z trawersu Kozła / Rudawy Janowickie i Boracza
Dukt zakręca w prawo i doprowadza pod przełączkę między Kozłem a Wołowcem, na którą przez brzeziniak pnie się stroma ścieżka.
Na trawersie Kozła
Szlak czerwony okrąża teraz główny szczyt Wołowca, a potem Małego Wołowca, wyprowadzając pod rozciągnięty grzbiet Dłużyny.
Widoki ze szlaku czerwonego na Karkonosze i Rudawy Janowickie
Dłużynę podcina od pd. zach. wyrobisko dawnego kamieniołomu porfirów, nad którym urządzono punkt widokowy z drewnianą platformą. Niestety zarasta on. Ładniejsze widoki rozciągają się znad samego kamieniołomu, należy jednak zachować szczególną ostrożność i nie zbliżać się do krawędzi urwiska, gdyż jest ona niezabezpieczona a wałbrzyskie porfiry są kruche.
Na trawersie Dłużyny, w tle Mały Kozioł / Nad dawnym kamieniołomem
Góry Kamienne (Stożek Wlk. i Pasmo Lesistej) / Karkonosze, masyw Chełmca i Trójgarbu znad kamieniołomu
Rozciąga się stąd panorama Pasma Lesistej Wlk. z Dzikowcem Wlk., Wałbrzycha i Chełmca, zza którego wygląda masyw Trójgarbu. W tle, na widnokręgu dominują Karkonosze.
Widok na Chełmiec spod Dłużyny / Na trawersie Dłużyny nad kamieniołomem
Nad kamieniołomem: Chełmiec i Trójgarb / Dzikowiec, Karkonosze i Chełmiec
Droga znów zakręca i wyprowadza na płytkie siodło między Dłużyną a kulminacją (624 m n.p.m.) po lewej. Tu trasa rowerowa i szlaki się rozwidlają – w prawo, za znakami czerwonymi możemy po ok. 0,5 km dojść na Przeł. Szybką i zejść najkrótszą drogą do punktu początkowego.
Nad kamieniołomem: Karkonosze i stacja Wałbrzych Główny / Chełmiec i Trójgarb
Nad kamieniołomem
Nad kamieniołomem / Zbliżenie na Karkonosze
W lewo – trasą zieloną zejdziemy wygodnym traktem na początkowy odcinek ul. Świdnickiej, nieco ponad kilometr poniżej miejsca, gdzie rozpoczynaliśmy wycieczkę. W tym drugim wariancie ze spłaszczenia nad Wałbrzychem możemy jeszcze raz oglądać zach. część Gór Wałbrzyskich z Chełmcem i Trójgarbem po prawej a przy dobrej widzialności także Śnieżkę.
Śnieżka z zejścia do Wałbrzycha Podgórza / Trójgarb znad Wałbrzycha Podgórza